Het fysisch landschap van dit wijnbouwgebied is met name ontstaan in de ijstijd. Toen zijn de steile hellingen die zijn opgebouwd uit gneis ontstaan en zijn kleine elders opgewaaide deeltjes neergevallen in de luwte van de bergen. Dat is de löss die nu op veel plekken de bodembedekker is. Daarnaast heeft de Donau zijn werk gedaan door op de dalbodem haar sediment achter te laten en het dal verder uitgesleten tot de huidige vorm. Mensenhanden hebben de laatste 200 jaar terrassen aangelegd om op de steile hellingen ook nog wijnbouw mogelijk te maken. Dit samenspel heeft geleid tot erkenning als beschermd landschap door UNESCO.
In dit landschap komen 2 belangrijke klimatologische invloeden in Europa samen. Uit het westen de Maritiem-Atlantische invloed en uit het oosten de Continentaal-Pannonische invloed. De botsing is niet frontaal, maar vertand aanwezig door het hele dal. Al naar gelang expositie, oriëntering, bodemsamenstelling en aanwezigheid van warmte opnemende muren en rotspartijen ontstaan overal kleine micro-klimaten. Ligging ten opzichte van de Donau speelt ook een rol, die zorgt voor licht spiegeling en voor temperatuur regulering.
De Wachau is grofweg in drie delen op te splitsen. Vanuit het oosten bevindt zich het eerste deel tot aan de vooruitgeschoven berg waar Dürnstein tegenaan is gebouwd. Dit is het deel dat hoofdzakelijk van de Pannonische warmte geniet. Hier zijn de wijngaarden van Hutter en een paar van Schmelz.
Voorbij Dürnstein tot aan de bergpunt bij Sankt Michael is het midden gedeelte waar de Pannonische warmte minder invloed heeft heeft en de koude valwinden uit het Waldviertel een belangrijkere rol kunnen spelen. Hier heeft Schmelz zijn meeste wijngaarden en begint de oogst doorgaans 2 weken later als in het eerste deel.
Voorbij Sankt Michael zijn de wijngaarden nabij Spitz in het koudste gedeelte gelegen. Hier komen strakke wijnen vandaan met veel zuren en minder exotische aroma’s. Pannonische invloeden zijn in dit gebied nog maar gering aanwezig.
Grüner Veltliner en Riesling spelen in de Wachau de hoofdrol en worden al vanaf midden jaren 80 beschermd door de unieke kwaliteitscertificatie van ‘Vinea Wachau’. Hierbij wordt de kwaliteitsaanduiding oplopend aangeduid met Steinfeder, Federspiel en Smaragd. Overigens is onlangs ook de Wachau erkend onder de Oostenrijkse herkomst certificering DAC. Naast de 2 koningssoorten Grüner Veltliner en Riesling vind je in de Wachau ook aanplant van Weissburgunder, Neuburger, Muskateller en Sauvignon Blanc.
Foto: Ried Achleiten, Weißenkirchen, Wachau, Niederösterreich
© ÖWM / Gerhard Trumler
