Dat Oostenrijk een wijn producerend land is van formaat, dat weten niet zo veel mensen in Nederland. Toch is het zo dat kwalitatief gezien Oostenrijk een speler is van groot belang. Kwantitatief geldt dat in mindere mate. Dit komt omdat in Oostenrijk de oogst gelimiteerd is tot gemiddeld 50hl/hectare, wat circa 2,5 miljoen hectoliter wijn per jaar betekent. Die beperking is al een eerste teken van kwaliteit. Verder heeft Oostenrijk de strengste wijnwetgeving in de wereld.
De Oostenrijker zelf drinkt graag wijn van eigen bodem. Hij houdt van jonge, frisse wijnen met fruit in de neus, met fijne zuren en structuur met enige gelaagdheid in de smaak. Grüner Veltliner met haar peperige karakter is verreweg de populairste wijn in het land.
De doorsnee Nederlandse toerist in Oostenrijk zal geen wijngaarden zien tijdens de zomer- en wintersportvakanties in de Alpen. De wijngaarden liggen voornamelijk in het oosten van het land, waar de Alpen eindigen. In totaal zijn er 17 wijnbouwgebieden, die verdeeld zijn over 4 Bundesländer.
Er zijn tegenwoordig wel pioniers in Kärnten, Oberösterreich, Salzburg, Tirol en Vorarlberg die wijnbouw zijn gestart. Hiervoor is echter nog geen DAC erkenning en deze wijnen worden voorlopig gerangschikt onder de verzamelnaam Bergland.
Van de 4 Bundesländer is Niederösterreich de grootste. Het strekt zich uit van zuid naar noord vanaf de noordelijk uitlopers van de Alpen tot aan de Tsjechische grens en van west naar oost van het Waldviertel tot aan de Slowaakse grens en verder in het zuidoosten om de stad Wenen heen lopend (lichtgroen ingekleurd). Dit Land omvat 8 wijnbouwgebieden die ieder hun eigen terroir en meso-klimaat hebben. De algemene kenmerken zijn rollende heuvels, maar langs de Donau zijn ook steile rotsige hellingen. Löss komt nagenoeg overal voor als deklaag en de onderlaag bevat een schakering aan gesteenten, waarbij plaatselijk zand en kalk voor variatie zorgen.
Burgenland is het tweede grootste Bundesland, dat 5 wijnbouwgebieden omvat (rood ingekleurd). Dit Land ligt geheel langs de grens met Hongarije en heeft dus een echt landklimaat met hete zomers en koude winters. Hier bestaat de bodem meer uit bruine aarde, klei en leem, met vaak verweerd gesteente in de ondergrond. Meso-klimaat wordt in het noorden van Burgenland bepaald door de Neusiedlersee, een heel groot steppemeer en meer naar het zuiden voert het landklimaat de boventoon.
Steiermark vormt het derde Bundesland waar 3 wijnbouwgebieden zijn (groen ingekleurd). Dit is hoger gelegen op de zuidoostelijke uitlopers van de Alpen, grenzend aan Slovenië. Hier vind je in de bodem veelal basalt en vulkanische gesteenten. Het klimaat is hier al weer wat milder door invloed van de Adriatische zee, maar de grotere hoogte heeft ook zo zijn kenmerken.
Wien is het kleinste Bundesland met wijnbouw en tevens de hoofdstad van Oostenrijk (blauw ingekleurd). In deze miljoenenstad zijn nog zo’n kleine 700 hectare wijngaard, bijna allemaal op de laatste hellingen van het Wienerwald, eigenlijk een oostelijke narimpeling van de Alpen. Hiermee is Wenen de enige hoofdstad in de wereld die binnen de stadsgrenzen een wijnbouw areaal heeft.
In de hieronder vallende artikelenreeks worden de 17 wijnbouwgebieden afzonderlijk toegelicht, waarbij klimatologische aspecten, bodemsoorten en druivenrassen besproken zullen worden. Voor al deze beschrijvingen is onderstaande colofon van toepassing.
© Rando Trading
Auteur: Andries Bosma
Colofon: Website ÖWM www.oesterreichwein.at
Falstaff Wein Guide 2020/2021 Österreich/Südtirol Peter Moser
The Oxford Companion to Wine 3rd Edition Jancis Robinson
Wien spricht Deutsch Stuart Pigott
Talrijke bezoeken aan wijngebieden en wijn productiebedrijven 2008 – 2020
Foto: Österreichs generische und spezifische Weinbaugebiete und deren DAC-Herkünfte, Stand August 2021
© ÖWM / ÖWM
